Zakładanie ogrodu

Zakładanie ogrodu: najważniejsze pytania, na które należy odpowiedzieć

Jaki jest twój wymarzony ogród?

Wybierz jego styl. Nie naśladuj jednak bez zastanowienia wzorów z książek. Ważne są twoje upodobania, ale też to, by ogród pasował do charakteru okolicy i architektury domu. Nawet najpiękniejszy ogród wiernie naśladujący ogrody antyczne albo barokowe nie będzie dobrze wyglądał w połączeniu ze współczesną architekturą budynku. Wiklinowe ogrodzenie wokół wiejskiej posiadłości zespala ją z otaczającym krajobrazem, takie samo ogrodzenie w dużym mieście wygląda pretensjonalnie.
Weź pod uwagę wielkość działki. W dużych ogrodach dobrze wyglądają rośliny posadzone w dużych, malowniczych grupach, a szkielet ogrodu powinny stanowić drzewa i krzewy. W małych, kameralnych ogrodach kompozycje roślinne powinny być spokojniejsze, większą rolę odgrywa też architektura ogrodowa. O ile w dużych ogrodach tolerowany jest pewien nieład, o tyle małe ogrody - zawsze oglądane z bliska - powinny być bardzo starannie wypielęgnowane.
Zwróć uwagę na sąsiedztwo. Rozległa łąka za ogrodzeniem lub zaglądająca zza płotu ściana lasu mogą być tak samo ważnym elementem kompozycji ogrodu jak posadzone w nim rośliny. Jeśli to możliwe, włącz otaczający krajobraz do ogrodu - niezasłonięty litym ogrodzeniem będzie stanowił piękne tło, poszerzy też przestrzeń ogrodu.

Ile czasu możesz poświęcić na pielęgnację ogrodu?

Jeśli nie masz zbyt wiele czasu na dłubanie w ziemi lub jesteś początkującym ogrodnikiem, zrezygnuj z roślin, które potrzebują starannej pielęgnacji: przesadzania, wykopywania, intensywnego nawożenia, okrywania na zimę i regularnego przycinania. Wybieraj przede wszystkim krzewy; są ładne przez cały rok i wymagają stosunkowo mało pielęgnacji. Nie daj się zwieść urodzie bylin - wypełniony nimi po brzegi ogród wygląda fantastycznie, ale pielęgnacja wielu z tych roślin pochłania dużo czasu. Dlatego dowiedz się wcześniej, czy kupowane przez ciebie rośliny są łatwe w uprawie. Bardzo pracochłonne jest utrzymanie w dobrym stanie trawnika. Zamiast niego - zwłaszcza na gorszej glebie - możesz posadzić rośliny okrywowe.

Jaka jest twoja działka?

Za długa i za wąska. Możesz ją optycznie skrócić przez kulisowanie przestrzeni, czyli częściowe przesłanianie widoku, tak by nie można było zobaczyć końca ogrodu. Przesłony można zrobić z trejaży obrośniętych pnączami, grup krzewów albo elementów małej architektury. Złudzenie, że ogród jest krótszy i szerszy niż w rzeczywistości, dają również niewysokie murki oporowe, które przecinają w poprzek jego przestrzeń.
Za mała. Ogród wyda się większy, jeśli jego przestrzeń podzielisz na kameralne wnętrza wyłaniające się jedno zza drugiego, tak by podczas spacerów po ogrodzie nigdy nie można było zobaczyć wszystkich jego końców. Mały ogród powiększą też optycznie nasypy wznoszące się w stronę ogrodzenia. Z tyłu nasypu posadź w dużych grupach wysokie rośliny będące tłem dla posadzonych z przodu różnorodnych niskich roślin. Skupienie blisko oglądającego wielu szczegółów oraz wznoszenie się terenu spowodują, że granica wyda się dalsza niż faktycznie. Wrażenie rozległej przestrzeni daje także pofałdowana powierzchnia trawnika i niewysokie wzniesienia podkreślone murkami oporowymi.

Ile pieniędzy chcesz wydać na ogród?

Koszt założenia ogrodu zależy przede wszystkim od jego wyposażenia (oświetlenie, automatyczne nawadnianie) i elementów architektury (nawierzchnie, skarpy, staw, basen), a w znacznie mniejszym stopniu od roślin. Za urządzenie ogrodu na tysiąc-metrowej działce możesz zapłacić 20 tys. zł, ale też dziesięć razy więcej, jeśli planujesz mozaikowe nawierzchnie, budowle ogrodowe, basen albo skomplikowane układy wodne.
Jeśli nie stać cię, by twój ogród zakładała wyspecjalizowana firma, zleć jej chociaż wykonanie projektu - zwłaszcza jeśli dopiero zdobywasz ogrodnicze doświadczenie. Najprostszy projekt zagospodarowania tysiącmetrowej działki kosztuje około 1 tys. zł. Nawet jeśli zamierzasz urządzać ogród etapami, zaplanuj go jako całość.

Lubisz sport, warzywa i dzieci?

Dobry ogród jest nie tylko do oglądania i pielęgnacji, ale po to, by przyjemnie w nim odpoczywać. Jeśli lubisz grę w kometkę - wygospodaruj miejsce do uprawiania tego sportu. Nie rezygnuj z uprawy warzyw tylko dlatego, że jest niemodne. Starannie zaprojektowany warzywnik może być równie dekoracyjny jak rabaty obsadzone ozdobnymi roślinami. Nie zapominaj o dzieciach. Przeznacz osłonięty od słońca kawałek ogrodu na plac zabaw. Nie skazuj ich, by w poczuciu winy (ale jednak!) stawiały babki z ogrodowej ziemi wśród twoich ukochanych kwiatów.

Dojścia, schodki, murki i źródełko, czyli ogrodowa architektura

Ogród to nie tylko rośliny. Równie ważne są elementy małej architektury. Zaplanuj je tak, byś potem nie musiał niczego zmieniać. Rośliny można przesadzić z jednego miejsca w drugie. Dużo trudniej jest "przesunąć" gotową, lecz źle wytyczoną ścieżkę lub pagórek usypany nie tam, gdzie trzeba.

Zacznij od planowania ogrodu

Nadaj w wyobraźni kształt swojemu ogrodowi. Zastanów się, jakie chciałbyś w nim mieć urządzenia i elementy małej architektury: miejsce na ognisko, staw, źródełko, ukryty wśród roślin plac wypoczynkowy, a może skarpę umocnioną kamiennym murkiem? Znajdź dla nich w ogrodzie najlepsze miejsca, nie zapominaj jednak o tak prozaicznych rzeczach jak śmietnik, garaż czy wygodny podjazd do domu, z miejscem na manewrowanie samochodem. Najlepiej sporządź projekt na papierze.
Schowaj to, co jest nieładne. Śmietnik, kompostownik, pomieszczenia gospodarcze lub wybieg dla psa to konieczność. Nie są to elementy zwiększające atrakcyjność ogrodu - umieść je na uboczu działki i ukryj, na przykład za ekranem z zimozielonych roślin, trejażem obrośniętym pnączami albo - jeśli jest dostatecznie dużo miejsca – za nasypem ziemnym.
Wybierz to, co naturalne. Naprawdę szlachetnie wyglądają tylko materiały naturalne: kamień, drewno, wypalana glina, czyli klinkier i terakota. Unikaj rzucającej się w oczy sztuczności. Lepiej nie kupuj plastikowych mebli i donic, zrezygnuj z produkowanych masowo figurek i innych ogrodowych ozdób, nie umacniaj skarp betonowymi prefabrykatami.
Jeśli decydujesz się na wyłożenie podjazdu betonową kostką (jest tańsza niż kamień i praktyczniejsza niż żwir lub drewno), wybieraj dyskretne kolory i wzory, które nie przykuwają uwagi. Zamiast drogiej i niezbyt gustownej rzeźby ogrodowej połóż kamień – obrośnięty mchem i innymi roślinami stworzy klimat starego ogrodu. Pamiętaj, że nagromadzenie ozdób i elementów małej architektury graniczy z kiczem i stwarza wrażenie chaosu.